Wie herkent dit winterse tafereeltje niet in de tuin? Een kleurrijk vogeltje met overwegend gele, blauwe en groene tinten die aan je pindaslinger of mezenbol bungelt. En zich dan heel behendig in de meest vreemde bochten wringt om bij al het lekkers te komen. De Pimpelmees (cyanistes caeruleus) is een échte acrobaat. Maar dit acrobaatje blinkt ook ergens anders in uit. Lees verder en ontdek waarom.

Wie herkent dit winterse tafereeltje niet in de tuin? Een kleurrijk vogeltje met overwegend gele, blauwe en groene tinten die aan je pindaslinger of mezenbol bungelt. En zich dan heel behendig in de meest vreemde bochten wringt om bij al het lekkers te komen. De Pimpelmees (cyanistes caeruleus) is een échte acrobaat. Maar dit acrobaatje blinkt ook ergens anders in uit. Lees verder en ontdek waarom.

Pimpelmees: de acrobaat in je achtertuin

“Wie aantrekkelijk is, krijgt alles, wie onaantrekkelijk is, krijgt niets.”

Door Doriet Begemann | Tekst & Fotografie

[Laatste update op 7 april 2025]

VAN TWEE WALLETJES ETEN

Hoog in de boomtoppen zoekt de Pimpelmees in de zomer zijn eten. Hij beweegt dan heel makkelijk en sierlijk van de ene naar de andere tak. Met tussendoor soms een klein sprongetje waar hij lijkt te zweven. In het bladerdak zoekt hij heel behendig naar boomsnacks: insecten (bladluizen), larven en spinnen.

Waar de pimpelmees in uitblinkt, is van twee walletjes eten. En dan gaat het niet over wat er op het menu staat, maar over pleziertjes zoeken buiten je relatie om. Hoewel er broedparen worden gevormd om samen het vogelkroost op te voeden, is vader pimpelmees niet altijd de biologische vader.

(Tekst en foto gaan door onder advertentie)




Hoewel de meeste mannetjes monogaam leven, zoekt 1 op de 5 het toch bij een ander. Dat was een van de conclusies uit een mezen-onderzoek die eind jaren ’70 van start is gegaan, opgezet door de Universiteit Antwerpen (België).

DE NOTOIRE VREEMDGANGER

In de jaren ’90 – ’91 heeft de universiteit Antwerpen onderzoek gedaan bij een populatie Pimpelmezen in een kasteelpark ten noorden van Antwerpen. Vóór dit onderzoek werd aangenomen dat het mannetje de notoire vreemdganger was dat het initiatief nam om het buitenshuis te zoeken. Het vrouwtje was het lijdend voorwerp dat de passieve rol aannam.

Maar nadat de resultaten bekend werden uit het onderzoek, kwam er een baanbrekend feit naar boven drijven. Het onderzoek toonde aan dat óók het vrouwtje actief op zoek ging naar andere ‘buurmannetjes’ om mee te paren. En wat bleek: sommige mannetjes werden vaak ‘uitgenodigd’ door vrouwtjes en andere mannetjes dus nooit.

(Tekst gaat door onder advertentie)




POLYGAMIE LOONT

De conclusie was dat polygamie loont voor de pimpelmees. Want polygame mannetjes brachten significant meer jongen groot dan monogame mannetjes. Het monogame mannetje deed het vaak heel erg slecht qua vaderschap en het grootbrengen van nageslacht. Misschien dat het vrouwtje het daarom buitenshuis zoekt?

De conclusie van de onderzoekers was:

“Wie aantrekkelijk is, krijgt alles, wie onaantrekkelijk is, krijgt niets.”

PIMPELMEES SCHUIFT GRAAG AAN BIJ DINER

Maar terug naar het menu van de Pimpelmees na dit ‘relatie-uitstapje’.

In het najaar en winter staan er andere lekkernijen op het menu van de Pimpelmees. Als de bomen kaal zijn, moet hij naar beneden afdalen. Daar zoekt hij naar zaden en vruchten. Je kunt ze dan ook aantreffen in het riet. De Pimpelmees vult zijn dieet dan aan met de broodnodige dierlijke eiwitten. Hij jaagt dan op overwinterende insectenlarven die zich ophouden in het wuivende riet.

Uiteraard is de Pimpelmees ook te vinden aan de voedertafels in menig achtertuin. Wist je dat Pimpelmezen verzot zijn op mezenbollen, ongezouten pindaslingers en zadenmengsels? Je lokt ze op die manier heel makkelijk naar je eigen tuin. En je wordt dan getrakteerd op een acrobatisch schouwspel dat heel leuk is om naar te kijken.

Als je het eten zo lekker serveert, schuift deze vogel graag aan bij het diner.

WEBSHOP

Wil je de foto’s in dit artikel kopen? Heel graag! Je kunt ze hieronder kopen en je helpt daarmee gelijk de ontwikkeling én kennisdeling van Natuurzin.nl. Ontdek ook onze webshop met andere natuurfoto’s. Ze zijn al van jou voor maar 1 euro per stuk!

BRONNEN

PIMPELMEES EN KOOLMEES. (z.d.). PIMPELMEES EN KOOLMEES | Natuurpunt. https://www.natuurpunt.be/snuit/pimpelmees-en-koolmees

Vogelbescherming Nederland. (2024, 22 januari). 3 keer wat je nog niet wist over de pimpelmees. Vogelbescherming. https://www.vogelbescherming.nl/actueel/bericht/3-keer-wat-u-nog-niet-wist-over-de-pimpelmees

Kempenaers, B. (1995). Het vogeljaar (Vol. 43). https://natuurtijdschriften.nl/pub/544327/HVJ1995043001001.pdf

Mezen onderzoek | Evolutionaire Ecologie – EVECO | Universiteit Antwerpen. (z.d.). https://www.uantwerpen.be/nl/onderzoeksgroep/eveco/onderzoek/mezen/